Gesty, które zdradzają, że kłamiesz!

Jak Wam poszły ćwiczenia w poprzednim zadaniu? Wklejam link, jeśli jeszcze tego nie zrobiłeś/aś.
Pod koniec tego artykułu, pokażę Ci gościa, który używał jednego gestu przez przynajmniej 49 lat! Niemożliwe? Oglądaj uważnie.

Ja mam na imię Konrad, i dziś przyjrzymy się głównie różnym ułożeniom dłoni.
Zdecydowana większość dysponuje obiema kończynami górnymi i codziennie wykonuje nimi rozmaite ruchy. Machamy sąsiadce, rozkładamy ręce jak najszerzej, gdy chcemy pokazać, że potrzebujemy się uściskać.
Środkowy palec to klasyczny przykład wyrażenia zniewagi.
Choć każdy gest może prezentować coś innego, to można je usystematyzować.
Pozwoli to na lepsze rozumowanie i obserwację mowy ciała.

Jeśli chcesz zaznajomić się z tematem w formie wideo – kliknij poniższy film. Dokładam wszelkich starań, aby wiedza była przejrzysta i łatwoprzyswajalna, dlatego liczę, że zostawisz komentarz, a w najlepszym wypadku udostępnisz film! ❤️

Emblematy

Pierwszym rodzajem gestów są emblematy. Taki gest równa się słownemu komunikatowi, mimo że nie został wypowiedziany.
Zapytacie mnie jak się trzymam, a ja odpowiem takim gestem:

Kciuk w górę, w naszej kulturze oznacza, że sytuacja jest w porządku. Oczywiście ktoś z Was, kto miał do czynienia z nurkowaniem pewnie się odchylił i splótł ręce. Pojawiła się też myśl: co za głupoty opowiadam. Przecież jak się nurkuje to ten gest oznacza muszę się wynurzyć. Oczywiście. Jednak gest ten został wcześniej przeinstalowany.
W różnych kulturach te same ułożenia palców znaczą zupełnie co innego. U nas jest to znak akceptacji, dobrego samopoczucia, a w innej części globu oznacza to samo co nasz środkowy palec. Co również jest emblematem.

Emblematy w odróżnieniu od pozostałych nie potrzebują nadania znaczenia za pomocą słów. Wykonany gest z łatwością można zrozumieć bez warstwy werbalnej w określonym środowisku.

Przykłady z precyzyjnym znaczeniem:

Przyłożenie dłoni do ucha – oznacza mów głośniej.
Kciuk w górę – wszystko ok.
Machanie ręką – hej, do zobaczenia.
Ściśnięta pięść na wysokości oczu – zaraz dostaniesz!
Kiwanie głową – zgadzam się, tak.
Poziome kiwanie głową – nie zgadzam się, nie.
Unoszenie ramion – nie wiem, nie zależy mi, nie wiem o co chodzi.
Skinięcie głową – podejdź tutaj.

Emblematy pomyłkowe

Ze spostrzeżeń Paula Ekmana – emblematy prawie zawsze wykonywane są świadomie. Jednak jak ze wszystkim pojawiają się wyjątki. Mogą być wykonywane nieświadomie i być wskazówkami fałszu. Innymi słowy, ciało zdradza, że ktoś kłamie.

Pierwszą sytuacją jest wykonanie gestu w części, a nie w całości. Przykładem jest uniesienie jednego ramienia zamiast dwóch.
Jako wprawny gracz, jeśli zauważysz taki ruch zastanów się, czy przypadkiem Twój rozmówca nie zdradza, że np. nie zna odpowiedzi.
Druga – zwykle emblematy prezentujemy w obszarze od pasa do ramion. Zdarza się tak, że emblematy pomyłkowe wykonywane są w sposób subtelny, gdy np. siedząc opieramy ręce na nogach, a pięść zaciska się ze zdenerwowania.
Musisz wiedzieć, że jeśli zależy Ci na ukryciu złości na kogoś – świadome powstrzymanie się przed powiedzeniem „wal się!” będzie łatwiejsze, niż kontrolowanie ruchów ciała.
Posłanka, którą pokazałem na początku pokazała obraźliwy gest w stronę opozycji. Czy był to emblemat, czy emblemat pomyłkowy? Obejrzyj jeszcze raz i daj znać w komentarzu, a ja odpowiem w dalszej części filmu.

Ilustratory

Bez słów wiele gestów niewiele znaczy. Do nich właśnie należą ilustratory. One po prostu ilustrują. Gdy opowiadałem kiedyś historię o borsuku, który mnie zaatakował, pokazywałem rękoma jego wielkość. Takim ilustratorem wzbogacam historię. Jednak bez werbalnego komunikatu – moje gesty nie miałyby większego sensu. Ilustrowanie ma za zadanie wyjaśniać dodatkowo omawiane pojęcia. Mamy tendencję do wzmożonego ilustrowania, gdy jesteśmy zrozpaczeni, wściekli lub rozentuzjazmowani. Osoby, które udają zainteresowanie mniej gestykulują, bo nie są zaangażowane emocjonalnie.

Ćwiczenie:

Zamknij się w pomieszczeniu, aby nikt Ci nie przeszkadzał, ani nikt Cię nie podglądał. Przeczytaj poniższe polecenie, a następnie na nie odpowiedz. Gotów?
Co to jest zygzak?

Prawdopodobnie pokazujesz odpowiedź, a nie mówisz.
Jeśli wykonujesz to ćwiczenie jak większość, to ręka wykonała taki ruch.

To bardzo dobry przykład ilustrowania czegoś, o czym mówimy.
Ludzie emocjonalnie angażują się w rozmowę, przez co ilość ilustratorów jest dość duża. Niezwykle ważną informacją jest to, że podczas kłamania dystansujemy się emocjonalnie, ponieważ zwykle nie przeżyliśmy tego, o czym mówimy. Z badań wynika, że podczas kłamania ilość wykonywanych ilustratorów maleje. Prawdopodobnie zaś ilość emblematów pomyłkowych wzrasta.

Przykłady:

Wskazywanie kierunku do banku.
Kładzenie nacisk na jakieś słowo i zaznaczanie tego gestem.
Szkicowanie figur w przestrzeni.
Pstrykanie palcami, jako pomoc przypomnienia sobie słowa.
Pokazywanie co to jest zygzak.

Wspominałem o tym, że jeśli spada ilość ilustratorów, to obserwowany może dopuszczać się kłamstwa. Jednak musisz pamiętać o tym, że mogą występować inne powody, dla których ktoś się powstrzymuje:

Obserwowany jest ostrożny, bo nie zna Cię dobrze.
Chce dobrze wypaść (jako osoba rozważna).
Ma udzielić odpowiedzi, od której zależy wysoka wygrana.
Rozmawia z osobą, którą traktuje jako autorytet.
Obserwowany odczuwa nieśmiałość.

Kłamca mógł wcześniej przygotować się niezbyt dokładnie do interakcji z osobą okłamywaną. Jeśli nie ma zbyt dużego doświadczenia w okłamywaniu – najprawdopodobniej ilość ilustratorów będzie mniejsza. Podczas fałszowania pojawia się stres, który silnie wpływa na stan emocjonalny. W związku z tym może on wpływać na udzielanie spójnych wypowiedzi.

Patrząc na ten wykres – jak myślisz, w którym momencie obserwowany prawdopodobnie rozpoczął kłamanie?

Emblematy mogą być używane zamiast słów, w sytuacjach gdy nie można mówić albo ktoś nie mówi. Natomiast ilustratory mają podkreślać wypowiadane słowa i nie są stosowane, gdy ktoś nie może mówić.
Aby dokonać rzetelnej oceny czy obserwowany wykonuje mniejszą ilość ilustratorów – potrzebne będzie wcześniejsze zapoznanie się z nim. Musisz znać punkt odniesienia, najlepiej jak najbardziej zbliżony do aktualnej sytuacji.

❌ Niepoprawna ocena spadku ilości ilustratorów następuje, gdy nie porównujesz sytuacji. Np. pytasz świeżo zatrudnionego pracownika o zaginiony towar nie mając żadnego punktu odniesienia.
✅ Poprawna ocena spadku ilości ilustratorów następuje, gdy pytasz pracownika o zaginiony towar zestawiając tę sytuację z inną, przykładowo gdy opowiadał Ci o tym jak przyjmował inne zamówienie i wydarzyło się coś niesamowitego.

Podsumowując ilustratory – jeśli kogoś nie znasz, bardzo trudno jest wychwycić różnicę. Na szczęście emblematy pomyłkowe jesteśmy w stanie zaobserwować nie znając wcześniej obserwowanej osoby.

Rozwiązanie z posłanką!

Pamiętasz moje wcześniejsze pytanie? W mojej ocenie posłanka wykonywała ten gest z premedytacją. Jest on wykonywany w całości, jest powtórzony, z akcentem na końcu. Nie ma mowy, aby pocierała oko, ani coś ją zaswędziało. Nie kupuję tego.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.

Nowa strona. Nowe artykuły!

Międzysłowianie! Z przyjemnością przekazuję informację, że postawiłem stronę na nowo. Działa o wiele szybciej, jest dostosowana do telefonów komórkowych. Są jeszcze pewne niedociągnięcia, ale już możecie po niej podróżować. Znajdziecie dużo wiedzy o mowie ciała, obserwacji, kłamstwie. Ostatnio wypisałem polecane seriale, w których jest zawarty wątek mowy ciała. Podaję też książki, od których dobrze zacząć przygodę.
Poszperaj, napisz komentarz - na wszystkie odpisuję z najwyższym priorytetem ❤️
Niezmiennie polecam swoje warsztaty z omawianej tematyki. Rzadko to robię, dlatego kto jeszcze się nie zdecydował - z kodem ILUSTRATORY 30% zniżki na wszystkie kursy online.

Manipulatory

One są według mnie bardzo ciekawe i lubię je obserwować. Przykładowo pocieranie dłonią o rękę. Może też być dotykanie nosa. Łapanie się za kark.
Pokazują one, że musimy manipulować ciałem, aby poczuć się bardziej komfortowo. Gdy czujemy się samotni i łapiemy się dając sobie otuchy – to również jest manipulator.
Wydawać by się mogło, że są one przypisane do negatywnych emocji, ale niekoniecznie tak jest. Gdy żartujemy sobie ze znajomymi i jeden z nich po powiedzeniu czegoś śmiesznego potrze dłońmi o spodnie, to również będzie to manipulator akurat w pozytywnym nastroju.

Manipulowanie wzmaga się zwykle w stanie zakłopotania, ale! Manipulatory nie świadczą o kłamstwie! Dlatego drapanie po nosie, pocieranie oka to nie są rzetelne dowody na fałsz.

Pamiętajcie o tym, aby ustalić typowe zachowanie (punkt odniesienia).
Polega to na tym, że obserwujesz czyjeś typowe zachowanie. Np. duża ilość ilustratorów, mało manipulatorów. Zapamiętaj to, a następnie zadaj pytanie.
Kolejny krok to obserwowanie odstępstwa od typowego zachowania. Jeśli podczas udzielania odpowiedzi widzisz drapanie się po ręce, po szyi – może to wskazywać na brak komfortu. Nie jest to jednoznaczna oznaka kłamstwa, ale pokazuj, że stan emocjonalny w rozmówcy się zmienił, ponieważ zaczyna używać manipulatorów, a nie ilustratorów.
Być może zadane wcześniej pytanie w Twojej ocenie nie powinno mieć wpływu na stan psychiczny. To jest dobry moment, aby zapytać, o co dokładnie chodzi: Coś się stało? Albo inaczej: Wszystko w porządku, możesz powiedzieć. Widzę, że mocno to na Ciebie wpłynęło.

Pokażę teraz dziecko, które okłamuje rodzica – u nich jest to łatwiejsze do wyłapania, wszystko trwa dłużej, wyglądają trochę jakby pracowały na zwolnionych obrotach.

Właśnie takie gesty pokazują chęć dodania sobie otuchy i rozładowania nagromadzonej w ciele energii. Zresztą, uroczo odsunął się od lustra, być może dlatego, żeby nie zostało to z nim powiązane.
Przykłady krótkotrwałych manipulatorów:

Poprawianie włosów
Gładzenie sukienki
Trwający sekundę ucisk
Pocieranie nogi o nogę
Dłubanie w uchu lub nosie

Przykłady dłużej trwających manipulatorów:

Skręcanie lub skubanie włosów
Dotykanie lub stymulowanie warg
Czyszczenie
Masowanie
Trzymanie przedmiotów
Przygrywanie wewnętrznej części policzka
Bawienie się obrączką
Masowanie opuszków
Uciskanie, przyciskanie, drapanie
Trwające kilka minut głaskanie

Każdy z nas ma swoje ulubione manipulatory, których używa częściej niż innych. Kobiety lubią kręcić lub wyskubywać sobie włosy (spokojnie, nie jest tu mowa o wszystkich). Mężczyźni zaś poprawiają krocze w ostentacyjny sposób (j.w.).
Nie jeden badacz zadawał sobie pytanie, czy jest różnica między jednym manipulatorem a drugim. Co za różnica czy ktoś chwyta, ściska, pociera czy drapie? Czy ma to znaczenie?

Manipulowanie może być:

Oznaką zaniepokojenia (zwykle w sytuacjach formalnych – tam gdzie czujemy się oceniani).
Oznaką fałszowania, ale nie zawsze tak jest (choć ludzie są o tym przekonani).
Oznaką zdenerwowania lub czucia się nieswojo.

Trzeba pamiętać, że wbrew obiegowej opinii – kłamca będąc zestresowany wcale nie musi używać manipulatorów. Z tego względu, że wielu z nas słyszało już:

Podrapałeś się po nosie, kłamiesz.
Co zakrywasz usta, chcesz coś zataić?
Dlaczego tak nerwowo ruszasz nogami?

Dlatego kłamcy, którzy grają o dużą stawkę lub mają doświadczenie ze spokojem ograniczą manipulatory, które mogłyby wskazywać na fałsz.
Chociaż manipulatory są aktywizowane w chwilach zakłopotania, to ludzie wyciągają błędny wniosek, że kłamca właśnie odczuwa ten stan i dlatego na przykład się drapie. Manipulatory nie są rzetelną oznaką kłamstwa.
Wiele osób podejmuje ocenę obserwowanego na podstawie fałszywych oczu i wiercenia się.
Jeśli taki wniosek wyciągniesz narażasz się na ryzyko Brokawa. Chcesz wiedzieć co to jest?

Ryzyko Brokawa

Jest to ignorowanie różnic charakterystycznych.
Kłamca może nie ujawnić wskazówek kłamstwa przez swoje cechy indywidualne, więc potraktujesz go jako prawdomównego.
👉 Przykład: Pytasz dziecko czy wzięło Ci z portfela 20 zł. Nie widzisz, aby się drapało po nosie, ani unikało kontaktu wzrokowego. Wyciągasz wniosek, że powiedziało prawdę.
Osoba prawdomówna może w Twojej ocenie przejawiać oznaki kłamstwa, przez co nazwiesz ją kłamcą.
👉 Przykład: Jedno z dzieci pomalowało ścianę. Podchodzisz do Tomka (który tego nie zrobił) i pytasz gniewnym tonem czy to on. Jego reakcja to unikanie kontaktu wzrokowego, jąkanie się i drapanie po nosie. Uważasz, że to są wystarczające oznaki do oceny sytuacji i nazywasz go kłamcą.

Termin ukuł Paul Ekman, a pochodzi on od zachowania Toma Brokawa, który często w swoim amerykańskim Talk show oskarżał rozmówców o kłamstwo popierając je rzekomymi dowodami w postaci używanych manipulatorów lub błędnie formułowanych wypowiedzi.

Jak minimalizować ryzyko Brokawa?
Znajdź punkt odniesienia. Zanim ocenisz czyjeś zachowanie, postaraj się przypomnieć sytuację, w której zaobserwowałeś/aś inne ruchy.
Możesz zadawać wcześniej pytania kontrolne, neutralne – które dadzą Ci punkt odniesienia. Przykładowo: Jak tutaj trafiłaś? Gdzie zaparkowałeś samochód, zanim tu przyszedłeś?
Lepiej wstrzymać się przed zbyt wczesnym osądem.

Ciekawostka

Człowiek, który trzymał pięść w górze przez 49 lat.
Amar Bharati – hinduski, wędrowny asceta, inaczej zwany Sadhu, który w 1970 opuścił swój dom i rodzinę, aby móc zagłębić się w rozwój duchowy. 3 lata później wzniósł rękę w powietrze, aby udowodnić, że wiara jest silniejsza niż wszystko inne. Uniesiona dłoń jest również symbolem pokoju, który Amar manifestuje od niemal pół wieku.
Emblemat, ilustrator, a może manipulator? Jak myślisz, jaki to rodzaj gestu? Koniecznie daj znać w komentarzu

„Pierwsze Wrażenie - Tylko Raz” - Kurs online

Masz okazję dołączyć do grona osób, które zainwestowały w swój rozwój.

Przedstawiam kurs online Pierwsze Wrażenie – Tylko Raz. Program przedstawia:

najlepsze metody na poznawanie ludzi.
Przewodnik krok po kroku, jak odnaleźć się w towarzystwie.
ABC jak nawiązywać trwałe relacje.

Nowy system operacyjny dla Twojego umysłu, który uczy od podstaw jak być atrakcyjnym.

Gesty, które zdradzają, że kłamiesz!